Το Αρχαιολογικό Έργο στο Νότιο Σινά στην Αίγυπτο

Η Ελληνική Αρχαιολογική Αποστολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, με πρωτοβουλία της Μονής Σινά, εργάστηκε κυρίως κατά το διάστημα 1998-2010, ανασκάπτοντας δύο σημαντικές αρχαιολογικές θέσεις:

1. Αγία Κορυφή του Σινά (GebelMusa). Αποκαλύφθηκαν τα θεμέλια λαμπρής τρίκλιτης βασιλικής με νάρθηκα και περιμετρικά άνδηρα, που ανάγεται στην ιουστινιάνεια περίοδο. Tεκμηριώθηκε επίσης η αδιάκοπη λατρευτική χρήση του χώρου από τον 4ο αι. μέχρι σήμερα.
2. Αρχαιολογική θέση ανατολικά των τειχών της Μονής Σινά. Με βάση τα ευρήματα,το συγκρότημα σχετίζεται με την πρώτη φάση ανέγερσης και λειτουργίας του ιουστινιάνειου μοναστηριού, ενώ υπάρχει μεταγενέστερη αξιόπιστη μαρτυρία για την αρχική χρήση του χώρου ως στρατιωτικού οικισμού για την ασφάλεια του φρουρίου της μονής και της ευρύτερης περιοχής. Σε άμεση γειτνίαση, εντοπίστηκαν άλλα συγκροτήματα, σαφώς μικρότερων διαστάσεων και με ενδείξεις βιοτεχνικής δραστηριότητας, που χρονολογούνται  ως τον 8ο αι.

Η Αποστολή πραγματοποίησε επιφανειακή έρευνα στις Κοιλάδες Wadi-el-Deir, Wadi-Tlah, Wadi-Talah, στους ορεινούς όγκους του Χωρήβ, της Αγίας Επιστήμης κ.α. Καρπό του ευρύτερου έργου της απετέλεσε και η υποστήριξη διδακτορικών διατριβών με σιναϊτικό αντικείμενο. Μετά την αναστολή του έργου των ξένων αποστολών στο Νότιο Σινά (ως παραμεθόρια περιοχή) κατά το 2011, και με άδεια της Αιγυπτιακής Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, η Αποστολή υποστηρίζει επιστημονικά τα έργα αναστηλώσεως που πραγματοποιούνται εντός της Μονής Σινά. Όπως ήδη αναφέρθηκε, στο Νότιο Σινά έχει παραχθεί εκτεταμένο αρχαιολογικό έργο από ποικίλους επιστημονικούς φορείς:

1. Υπό την αιγίδα του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου του Καΐρου, ο καθ. Peter Grossmann έχει προβεί (από το 1983) σε ανασκαφή εκτεταμένου τμήματος της Φαράν, σημαντικής πόλεως των Ναβαταίων κατά τη ρωμαϊκή και παλαιοχριστιανική περίοδο και έδρας επισκοπής, αποκαλύπτοντας παλαιοχριστιανικές βασιλικές, άλλα λατρευτικά οικοδομήματα, καθώς και οικιστικά τμήματα της πόλης.
2. Μεικτή Αιγυπτιο-ιαπωνική αποστολή υπό τον καθ. Mutsuo Kawatoko ανέσκαψε κατά τη δεκαετία του 1990 αρχαιολογικές θέσεις στο El-Tor, όπου το επίνειο της Μονής Σινά στην Ερυθρά Θάλασσα και ερείπια παλαιοχριστιανικής μοναστικής Λαύρας, καθώς και μεταγενέστερος οικισμός αλιέων σε κομβικό σημείο της διαδρομής προσκυνητών προς την Μέκκα (Hajj).
3. Σημαντική επιφανειακή έρευνα, σχετιζόμενη με τον εντοπισμό μοναστικών εγκαταστάσεων-ασκητηρίων σε περιοχές της χερσονήσου έχει πραγματοποιήσει κατεξοχήν ο δρ.UziDahari (δημοσιεύσεις από το 1993 κ.εξ.), αλλά και οι N. Bonnet και R. Boutros κ.α.
4. Τέλος σημαντικό είναι το έργο της Αιγυπτιακής Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, η οποία πραγματοποιεί ανασκαφές σε επιμέρους θέσεις και επιβλέπει τη δραστηριότητα των ξένων επιστημόνων.

Σκοπός μας είναι στο πλαίσιο του προγράμματος Archeocosmos να σημειωθούν στον ψηφιακό χάρτη όσο το δυνατό περισσότερες αρχαιολογικές θέσεις που έχουν εντοπιστεί ή ανασκαφεί από τους φορείς που προαναφέρθηκαν.