Μυκηναϊκοί Οικισμοί στον Σαρωνικό Κόλπο

Ο Σαρωνικός κόλπος που δημιουργείται περίπου στο μέσον του δυτικού Αιγαίου αποτελεί βασική οδό επικοινωνίας προς πολλές και διάφορες κατευθύνσεις, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη πρώιμων προϊστορικών εγκαταστάσεων στις ακτές και στα νησιά του, οι οποίες ανιχνεύονται από οικιστικά, ταφικά ή, σπανίως, και από τις δύο κατηγορίες κατάλοιπα. Ο πολλαπλασιασμός τους είναι εντυπωσιακός κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού, ενώ κάποιες εμφανίζουν συνεχή κατοίκηση από τη Νεολιθική, ήδη, Εποχή μέχρι και τους Ιστορικούς Χρόνους, με παραδείγματα τόσο στη δυτική ακτή της Αττικής, από το Λαύριο μέχρι τα Μέγαρα, στην ανατολική της Κορινθίας και της Αργολίδας, και στα νησιά, όπως, ενδεικτικά, στην Αίγινα.

Το εμπορικό δίκτυο του Σαρωνικού κόλπου κατά Μυκηναϊκή περίοδο περιλαμβάνει θέσεις που ακμάζουν χάρη στην παρουσία τους κοντά στη θάλασσα και, ενίοτε, σε χερσαίες οδούς επικοινωνίας και ελέγχου. Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον ότι υπάρχουν εγκαταστάσεις που φαίνεται να ανήκουν στις ανακτορικές επικράτειες, όπως κυρίως συμβαίνει σε παράκτιες περιοχές της Αργολιθοκορινθίας, αλλά και, το κυριότερο, ανεξάρτητες από ανακτορική εξάρτηση, όπως όλες οι θέσεις στην δυτική ακτή της Αττικής, στα νησιά, Σαλαμίνα, Αίγινα, Πόρο, Μόδι, καθώς και κάποιες στην Αργολίδα, παρά τη γειτνίαση με τα μεγάλα ανάκτορα, όπως ενδεικτικά στην χερσόνησο των Μεθάνων και της Τροιζήνας. Είναι σαφές ότι διατηρούν, αναπόφευκτα, σχέση με ανακτορικά εργαστήρια και, σε αντάλλαγμα, πιθανότατα παρέχουν διευκολύνσεις στην ανακτορική εμπορική οργάνωση.

Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι οι Μυκηναϊκοί οικισμοί στον Σαρωνικό που δεν εγκαταλείπονται τον 12ο αιώνα π. Χ. εξελίσσονται και αναπτύσσονται πάλι από τους πρώιμους Ιστορικούς Χρόνους, όπως η Τροιζήνα, η Αίγινα, η Σαλαμίνα, η Ισθμία, η Ελευσίνα, ενώ και οι περισσότερες θέσεις της δυτικής ακτής της Αττικής αποτελούν κέντρα μεγάλων αττικών δήμων, όπως των Λαμπτρών, του Αναγυρούντα, της Αιξωνής και των Αιξωνίδων Αλών, του Αλιμούντος.
Η εξέταση των δεδομένων από τις ΥΕ εγκαταστάσεις του Σαρωνικού μπορεί να αποδώσει ποικίλα στοιχεία, κυρίως σε συνδυασμό και σύγκριση με τις αρχαιολογικές πληροφορίες από άλλες περιοχές στο Αιγαίο, στην ηπειρωτική Ελλάδα και στα νησιά, και να προσεγγίσει διαφορετικά το Μυκηναϊκό πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό σύστημα που αναπτύσσεται από το 14ο αι. κ. εξ.